Жер учаскесін қалай алуға болады немесе әр жер иесі нені білуі қажет

Кодекстің 20-бабының 2-тармағына сәйкес меншік құқығының субъектілері:

• республика аумағындағы жерге мемлекеттік меншіктің субъектісі - Қазақстан Республикасы;
• осы Кодексте белгіленген негіздерде, шарттарда және шектерде жер учаскелеріне жеке меншік құқығының субъектісі - азаматтар мен мемлекеттік емес заңды тұлғалар. Бұл жағдайда азаматтар деп, егер осы Кодексте өзгеше белгіленбесе, Қазақстан Республикасының азаматтары, шетелдіктер және азаматтығы жоқ адамдар түсініледі.

Кодекстің 12-бабының 23) тармақшасына сәйкес жер учаскесіне жеке меншік құқығы дегеніміз - азаматтардың және мемлекеттік емес заңды тұлғалардың өздеріне тиесілі жер учаскесін негіздерінде, шарттарында иелену, пайдалану және оған билік ету құқығы. және осы Кодексте белгіленген шекте.

Кодекстің 12-бабының 17) тармақшасына сәйкес жер пайдалану құқығы дегеніміз - бұл адамның мемлекет меншігіндегі жер учаскесін мерзімсіз (тұрақты жер пайдалану) немесе белгілі бір мерзімге (уақытша жер пайдалану) иелену және пайдалану құқығы. өтеулі және (немесе) ақысыз негізде.

Сонымен бірге:

• жер учаскесіне билік ету құқығы - мемлекеттің Қазақстан Республикасының аумағындағы жердің заңды тағдырын анықтауға заңмен қамтамасыз етілген құқығы, сондай-ақ жеке меншік иесінің өзінің жер учаскесіне қатысты мәмілелер жасау құқығы Қазақстан Республикасының заңдарымен тыйым салынбаған (Кодекстің 11-бабы 8-тармақшасы).

жер учаскесіне меншік құқығы - жерге нақты иелік етуді жүзеге асырудың заңды түрде қамтамасыз етілген мүмкіндігі ( Кодекстің 12-бабы 8-тармақшасы).

Меншік иесі мен жер пайдаланушылар жер учаскесімен не істей алады ?

Кодекстің 64-бабына сәйкес , жер учаскелерінің меншік иелері мен жер пайдаланушылар, егер осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамалық актілерінде өзгеше белгіленбесе, онда:

1. жер учаскесінің мақсатынан туындайтын мақсаттарда пайдалана отырып, жерді дербес басқаруға;
2. жер учаскесін пайдалану нәтижесінде алынған ауыл шаруашылығы және басқа да дақылдар мен екпелер, ауылшаруашылық және басқа да өнімдер мен оларды сатудан түскен кірістерге меншік, шаруашылық жүргізу, жедел басқару;
3. белгіленген тәртіпте жер учаскесінде немесе оларға тиесілі жер учаскелерінің ішектерінде , өз шаруашылықтарының қажеттіліктері үшін кейінгі мәмілелерді жасамай , кең таралған пайдалы қазбаларды, екпелерді, жер үсті және жер асты суларын пайдалануға; сонымен қатар жердің басқа пайдалы қасиеттерін пайдалану;
4. жер учаскесі мемлекет мұқтажы үшін мәжбүрлеп иеліктен шығарылған жағдайда залалды толық көлемде өндіріп алуға;
5. жер учаскелерін аймақтарға бөлуді ескере отырып, меншік, шаруашылық жүргізу, жедел басқару, тұрғын үй, өндірістік, тұрмыстық және басқа да құрылыстарды (құрылыстарды, құрылыстарды) жер учаскесінің нысаналы мақсатына сәйкес тұрғызуға;
6. белгіленген құрылыс, экологиялық, санитарлық-гигиеналық және басқа да арнайы талаптарға сәйкес ирригациялық, дренаждық және басқа да мелиорациялық жұмыстарды жүргізуге, тоғандар мен басқа су қоймаларын салуға;
7. меншік құқығын, уақытша өтеулі ұзақ мерзімді жер пайдалану (жалдау) құқығын шаруашылық серіктестігінің жарғылық капиталына салым ретінде, акционерлік қоғам акцияларына төлем ретінде немесе өндірістік кооперативке жарна ретінде беру .

Бұл ретте уақытша жер пайдаланушылар үшін Кодекстің 64-бабы 1-тармағының 2), 3), 5) және 6) тармақшаларында көзделген өкілеттіктер жер учаскесін беру актісімен немесе жалдау шартымен шектелуі мүмкін. (уақытша өтеусіз жер пайдалану туралы келісім).

Жерге құқық пайда болған кезде

Айтуынша 22-баптың 3 және Кодекстің 31-бабының 3-тармағында :

Оң жер меншік учаскесіне және құқығын жер негізінде жүреді:

1. мемлекеттік органдардың актілері;
2. азаматтық-құқықтық мәмілелер;
3. Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де негіздер.

Кодекстің 26-бабының 1-тармағына сәйкес мемлекет мемлекеттік органдарға, мемлекеттік ұйымдар мен мекемелерге берілген, қорғаныс және ұлттық қауіпсіздік қажеттіліктері үшін пайдаланылатын, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар рекреациялық, тарихи және мәдени мақсаттар үшін алып жатқан жер учаскелерін иеленеді, орман және су ресурстары, елді мекендердің жерлерінде, қорықтарда, соның ішінде арнайы жер қорында, жайылымдар мен шабындықтарда, сондай-ақ алыс жайылымдарда және жеке меншікке берілмеген басқа жерлерде жалпы пайдалану.

Әрекет ету бұйрығымен бекітілген жеке тұрғын үй құрылысы үшін жер учаскелеріне құқықтар ережесі . 27 наурыз жылғы Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы № 255 (бұдан әрі деп аталатын ережесін) Қазақстан Республикасының және оның азаматтарына жеке тұрғын үй құрылысы үшін жер учаскелерін ұсыну тәртібін айқындайды оралмандардың сәйкес Қазақстан Республикасы Жер кодексінің 14-бабы 1-тармағының 16-5) тармақшасы.

Жоғарыда аталған Қағидалардың 5-тармағына сәйкес, жеке тұрғын үй құрылысы үшін жер учаскесін алу үшін Қазақстан Республикасының азаматтары мен оралмандар жеке тұрғын үй құрылысы үшін жер учаскесін құқық негізінде беру туралы еркін нысанда өтініш береді. сұралып отырған жер учаскесінің орналасқан жері бойынша уақытша өтеулі жер пайдалану (жалдау) (бұдан әрі - өтініш):

1. республикалық маңызы бар қаланың және астананың шекараларында - республикалық маңызы бар қаланың және астананың әкімдігі;
2. облыстық маңызы бар қала шекарасында - облыстық маңызы бар қала әкімдігі;
3. аудандық маңызы бар қала шекарасында - аудандық маңызы бар қала әкімдігі;
4. ауыл шекарасында - ауыл әкімі;
5. ауыл шекарасында - ауылдың, ауылдық округтің әкімі.

Ереженің 6-тармағына сәйкес өтінімде:

1. жер учаскесін пайдалану мақсаты;
2. оның болжамды мөлшері;
3. орналасқан жері;
4. сұралған пайдалану құқығы, жеке тұрғын үй құрылысы үшін мемлекет бұрын ақысыз негізде берген басқа жер учаскесінің болуы (болмауы).